Jest to postać histiocytozy nie wywodząca się z komórek Langerhansa. Bardzo rzadko występująca u dzieci; od 1930 r. opisano mniej niż 20 przypadków. Początek choroby dotyczy zazwyczaj wieku średniego (wiek zachorowania 40-60 lat).

ECD jest chorobą wieloukładową. Przebieg kliniczny może być różny: od bezobjawowego do wieloukładowych postaci zagrażających życiu. Do objawów ogólnych należy gorączka, osłabienie, spadek masy ciała. Tak jak w przypadku LCH, obserwowane objawy choroby są wynikiem zarówno akumulacji nieprawidłowych komórek w tkankach i narządach. Cechą patognomiczną ECD jest stwardnienie kości długich, manifestujące się bólem kości, dotyczące głównie kończyn dolnych (50% przypadków). Nacieki w przysadce prowadzą najczęściej do wystąpienia moczówki prostej, rzadziej do innych niedoborów hormonalnych. Nacieki mogą być przyczyną wytrzeszczu, obrzęku tarczy nerwu wzrokowego, uszkodzenia nerek, ośrodkowego układu nerwowego (zespół móżdżkowy, piramidowy, uszkodzenie funkcji poznawczych, porażenie nerwów, zaburzenia czucia) czy sercowo-naczyniowego. Częstym objawem zajęcia układu sercowo-naczyniowego jest „aorta powlekana” (ang. „coated aorta”). Powikłaniem zmian w osierdziu może być tamponada.
U dzieci brak wytycznych co do standardowego postępowania. W terapii wykorzystuje się doświadczenia pacjentów dorosłych.
Leczeniem z wyboru I linii jest pegylowany interferon alfa, interferon alfa lub anakinra.
W leczenie II rzutu wykorzystuje się kladrybinę, prednizon, sirolimus, infliximab. U pacjentów, u których stwierdzono konkretną mutację można zastosować terapię celowaną (w oparciu o wynik przeprowadzonego wcześniej badania molekularnego).
Rokowanie w ECD jest zróżnicowane. Zdecydowania gorsze u pacjentów z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego. Obecnie odsetek śmiertelności wynosi 26%, a 5-letni okres przeżycia 68%.